ส่วนพี่ตั้มฉายเดี่ยว

ฉายรูปคู่ซะหน่อย

พี่เดชากับพี่ยุ

คุณยายพรเพ็ญกับคุณยายจันทร์หอมเดินไม่ไหวเลยต้องใช้เครื่องทุ่นแรงซะหน่อย คุณยายนั่งเสลี่ยงขึ้นมาถึงก่อนใครเลย

ก่อนจะขึ้นไปถึงมูลคันธกุฏี ต้องผ่านถ้ำพระโมคคัลลานะ และถ้ำสุกรขาตาของพระสารีบุตรก่อน

สู้ๆ ค่ะ ไม่ต้องรีบ ค่อยๆ ไต่ระดับไป เหนื่อยตรงไหนก็พัก ยังไงก็ถึง จริงๆ เส้นทางไม่ได้สูงชันมากนัก ถ้าไม่ได้มีปัญหาเรื่องขาหรือเข่าขึ้นได้ทุกคนค่ะ คุณยายคุณตาอายุ 70 กว่าก็เดินขึ้นกันมาหลายคนแล้ว

มาถึงแล้วเขาคิชฌกูฏ ได้เวลาออกแรงกันแล้ว

ระหว่างทางก่อนถึงเขาคิชฌกูฏ เราแวะลงไปดูที่คุมขังพระเจ้าพิมพิสาร และก็ไปจอดรถดูวัดชีวกัมพวันแว็บนึง

สถานที่นี้เป็นที่ซึ่งหมอชีวกโกมารภัจจ์ แพทย์หลวงประจำราชสำนักของพระเจ้าพิมพิสารมีศรัทธาถวายป่ามะม่วงให้เป็นสังฆาราม และเคยเป็นที่ถวายการพยาบาลพระพุทธองค์ เมื่อครั้งถูกพระเทวทัตกลิ้งก้อนหิน หวังจะปลงพระชนม์ชีพที่เขาคิชฌกูฏ บางคนเรียกที่นี่ว่า "โรงพยาบาลสงฆ์แห่งแรกในโลก"

ออกจากวัดเวฬุวัน พวกเราก็แวะไปที่ตโปทาราม หรือตโปทานที สถานที่อาบน้ำศักดิ์สิทธิ์ของชาวฮินดู ซึ่งแบ่งตามวรรณะ ชาวฮินดูเชื่อว่าสายน้ำอุ่นจากเขาเวภารบรรพต สามารถรักษาโรคได้ และเป็นที่กำหนดบัญญัติสิกขาบทให้พระภิกษุสรงน้ำได้ 15 วันต่อครั้ง

ในภาพเป็นที่อาบน้ำของวรรณะต่ำสุดคือจันทาน

ออกจากสมาธิแล้ว พวกเราก็ทำพิธีเวียนเทียนบูชาสถานที่กันต่อ

บรรยากาศสงบเงียบดีจริงๆ

เวฬุวนารามมหาสังฆิกาวาส หรือวัดเวฬุวัน เป็นวัดแห่งแรกในพระพุทธศาสนา เดิมเป็นอุทยานสวนไผ่ของพระเจ้าพิมพิสาร

บริเวณนี้เชื่อกันว่าเป็นบริเวณมูลคันธกุฎีของพระพุทธเจ้า แต่ในยุคที่พุทธศาสนาเสื่อมลงเลยถูกต่างศาสนาใช้พื้นที่บริเวณนี้เป็นที่ฝังศพ

นั่งรถต่ออีกแค่อึดใจเราก็มาถึงวัดไทยสิริราชคฤห์ ที่พักพิงในคืนนี้ของคณะเรา

เมื่อหน้าไปหนึ่งวัน กลับมาปฏิบัติหน้าที่ต่อแล้วจ้ะ

วันที่ 3 ศุกร์ที่ 7 พฤศจิกายน 2551
พวกเราออกเดินทางจากวัดไทยมคธ เมืองคยา มุ่งหน้าสู่เมืองราชคฤห์ตั้งแต่ตี 4 กว่าๆ (ทุกคนเตรียมตัวพร้อม ตามเวลา แต่รถของเรามาช้าไปเล็กน้อย) พอไปรับสมาชิกที่มหาเจดีย์ขึ้นรถแล้ว พวกเราหลายคนก็เข้าสู่นิทรากันต่อจนฟ้าสาง พระอาจารย์ก็ปลุกพวกเราขึ้นมาทำวัตรเช้าเพื่อเป็นสิริมงคลในการเดินทาง

พระธรรมวิทยากรของคณะเราในวันนี้ คือพระอาจารย์เส็ง พระนักศึกษาปริญญาเอก มหาวิทยาลัยพาราณสี ซึ่งท่านเดินทางจากพาราณสี มาถึงวัดไทยมคธตั้งแต่เมื่อคืน เพื่อมารับพวกเราสู่ราชคฤห์-นาลันทา-ไวสาลี และส่งต่อให้กับพระอาจารย์รูปสุดท้ายที่กุสินารา โดยปกติแล้วจะมีพระวิทยากรรูปเดียวนำคณะตลอดการเดินทาง แต่ว่าคราวนี้พระส่วนใหญ่ติดงานงานกฐินของแต่ละวัดและติดรับคณะผู้แสวงบุญที่มากันอย่างล้นหลาม ทำให้ต้องสลับคิวกันบ้าง แต่สุดท้ายก็ลงตัว

เรากินข้าวเช้าที่แพ็คมาจากวัดไทยมคธกันบนรถ เพื่อไม่ให้เสียเวลาในการเดินทาง พอเข้าสู่เขตเมืองราชคฤห์ เราก็แวะดูรอยเกวียนพันปี ซึ่งเป็นสัญลักษณ์แห่งความรุ่งเรืองทางการค้าขายในอดีตของเมืองนี้

ลงน้อยไม่ได้พี่ เดี๋ยวน้อยหน้าทริปอื่นแล้วโดนโวย...

เคยคิดจะลงแบบรูปอย่างเดียว ประมาณว่ารวมมิตรน่ะ ไม่ต้องเล่าเรื่องละเอียดนัก เพราะทุกทริปก็ไปสถานที่เดิมๆ แต่ก็จะมีคนขอให้เล่าเรื่องด้วยทุกที โดยเฉพาะคนที่เดินทางในทริปนั้นๆ คงกะว่าจะเอาไว้เตือนความจำตัวเองว่าวันนี้ เดือนนี้ ปีนี้ ไปอินเดียมา แต่ละวันทำอะไร เป็นไงบ้าง ก็เลยต้องทำรูปแบบเดียวกันทุกทริป แค่เปลี่ยนวัน เปลี่ยนคณะผู้แสวงบุญ และเปลี่ยนพระวิทยากรบ้าง แต่ทุกทริปก็มีเอกลักษณ์ที่แตกต่างกันนะ เลือกรูป แล้วก็เล่าเรื่องไปตามลำดับเหตุการณ์ สนุกดีเหมือนกัน คิดถึงบรรยากาศตอนนั้นด้วย คิดถึงชาวคณะทุกคนด้วยนะคะ ใครเข้ามาดูแล้วก็ทิ้งข้อความถึงกันไว้บ้างนะจ๊ะ จะได้หายคิดถึง :)