ใกล้ๆ กับบริเวณสถูปบ้านท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐี เป็นสถูปที่เชื่อกันว่าเป็นบ้านของปุโรหิตบิดาองคุลิมาล

องคุลิมาลเป็นอรหันตสาวกองค์หนึ่งของพระพุทธเจ้า เดิมชื่อ อหิงสกะ หมายถึงผู้ไม่เบียดเบียน แต่ถูกอุบายลวงจากอาจารย์ทำให้กลายเป็นมหาโจรผู้โหดร้าย ตัดนิ้วคนที่ตัวเองฆ่าตายแล้วมาร้อยเป็นพวงมาลัย จึงได้ชื่อว่า องคุลิมาล แปลว่ามีนิ้วเป็นมาลัย ภายหลังพระพุทธเจ้าเสด็จไปโปรดจึงกลับใจได้และขอบวช จนสำเร็จเป็นพระอรหันต์

เสียดายที่จะมืดเสียก่อน พวกเราเลยไม่ได้ไปที่สถูปบ้านองคุลิมาล ได้แค่ถ่ายรูปจากบนสถูปบ้านอนาถบิณฑิกเศรษฐีนี่แหละ

มหามูลคันธกุฎี บริเวณที่พุทธบริษัทมากราบไหว้ สวดมต์ เจริญจิตภาวนา

มหามูลคันธกุฎี ที่พระพุทธเจ้าเคยประทับ และได้รับการบูรณะให้พอเห็นภาพของเดิม มีความกว้างขวางกว่ามูลคันธกุฎีที่ยอดเขาคิชฌกูฏ จึงเรียกว่า มหามูลคันธกุฎี

ธรรมะสภา หรือศาลาโรงธรรม หน้ามหามูลคันธกุฏี เป็นที่ประทับของพระบรมศาสดาในเวลาที่แสดงธรรม เป็นที่ประชุมชนทุกเหล่าที่มาฟังพระธรรมเทศนา พระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรมสั่งสอนพุทธบริษัท ณ พระเชตวันมหาวิหารนี้รวมทั้งสิ้น 844 พระสูตร

อานันทโพธิ หรือ ต้นโพธิ์พระอานนท์ เป็นอนุสรณ์ยิ่งใหญ่ที่พุทธบริษัทจะพึงถวายสักการะ ดังที่พระพุทธองค์ทรงตรัส "ต้นโพธิ์ซึ่งเป็นต้นไม้ตรัสรู้ของบรรดาพระพุทธเจ้าทั้งหลายนั่นเอง ที่ควรแก่การถือเอาเป็นที่น้อมจิตระลึกถึง ไม่ว่าจะเป็นไม้ที่ยืนต้นอยู่หรือตายแล้ว ก็ควรแก่การนี้ทั้งสิ้น" เป็นเหตุให้พระอานนท์กราบทูลขออนุญาตที่จะไปนำเมล็ดโพธิ์จากต้นตรัสรู้มาปลูกไว้ที่หน้าประตูทางเข้ามหาวิหารเชตวัน เพื่อเป็นที่ตั้งแห่งความเคารพในระหว่างที่พระพุทธองค์ไม่ได้ประทับอยู่ ซึ่งเป็นการเริ่มขยายพันธุ์โพธิ์ตรัสรู้ไปในที่ต่างๆ ของโลก

กุฏิพระอานนท์และพระองคุลีมาล

กุฏิพระสีวลี ผู้เลิศกว่าภิกษุทั้งหลายในด้านลาภสักการะ เป็นหนึ่งในมหาสาวก ซึ่งได้ช่วยแบ่งเบาภาระพระศาสดาและได้ช่วยงานพระศาสนาเป็นอย่างมาก ท่านดำรงชีพอยู่สมควรแก่กาล ก็ดับขันธปรินิพพาน

กุฏิพระมหากัสสปเถระ

เจติยสถาน พระอรหันต์ 8 ทิศ ได้แก่

ทิศบูรพา คือ พระอัญญาโกณทัญญะ ซึ่งเป็นพระสงฆ์รูปแรกในพระพุทธศาสนา และเป็นพระสงฆ์ผู้สำเร็จพระอรหันต์องค์แรก

ทิศอาคเนย์ คือ พระมหากัสสป เป็นพระสาวกที่พระพุทธเจ้าทรงยกย่องว่าเป็นเลิศกว่าพระอื่น ถือธุดงควัตร เป็นพระสงฆ์ที่มีร่างกายเสมอเหมือนองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าคือ มีร่างกายใหญ่โตมาก พระองค์จึงได้ประทานผ้าสังฆาฎิให้กับพระมหากัสสป

ทิศทักษิณ คือ พระสารีบุตร ซึ่งเป็นเอตทัคคะ ผู้เลิศทางปัญญา แม้นกำเม็ดทราย 1 กำมือ ก็สามารถนับได้

ทิศหรดี คือ พระอุบาลี ซึ่งเป็นเอตทัคคะในด้านการทรงพระวินัย เปรียบอยู่ในกฏระเบียบ

ทิศปัจจิม คือ พระอานนท์ ซึ่งเป็นพุทธอุปัฐาก เลขาส่วนตัวของพระพุทธเจ้า ดูแลทุกอย่าง ตั้งแต่ก่อนตื่น
นอนและหลังจำวัด แม้ว่าพระพุทธองค์ไปแสดงธรรมเทศนาที่ใด ถ้าพระอานนท์ไม่ได้ไป จะต้องกลับมาแสดงธรรมให้พระ
อานนท์ฟังโดยเฉพาะอีกครั้ง

ทิศพายัพ คือ พระควัมปติ หรือพระสิวลี ซึ่งเป็นเอตทัคคะเลิศกว่าพระภิกษุทั้งหลายในเรื่องโชคลาภ

ทิศอุดร คือ พระโมคคัลลา ซึ่งเป็นเอตทัคคะในเรื่องอิทธิฤทธิ์ปาฏิหาริย์

ทิศอีสาน คือ พระราหุล ซึ่งเป็นเอตทัคคะในเรื่องของการศึกษา ใคร่ต่อการศึกษาเรียนรู้

นครสาวัตถีในอดีตเป็นเมืองหลวงของแคว้นโกศล เป็นฐานที่มั่นแห่งกองทัพธรรม ซึ่งพระพุทธเจ้าทรงจำพรรษาอยู่ถึง 25 พรรษา

โดยประทับที่พระอารามเชตวันมหาวิหาร 19 พรรษา และที่พระวิหารบุพพาราม 6 พรรษา

ใช้เวลาอยู่ที่วัดไทย 960 ไม่นานนัก พวกเราก็ออกเดินทางต่อสู่สาวัตถีกัน

พวกเรามาถึงนครสาวัตถีในช่วงบ่ายๆ แวะพาทุกคนไปเข้าห้องน้ำที่วัดไทยเชตวันครู่หนึ่ง แล้วก็ออกไปไหว้พระกันต่อเลย

ได้เวลาต้องออกจากลุมพินีกันแล้ว พวกเรานมัสการลาพระสงฆ์ที่จำพรรษา ณ วัดไทยลุมพินี และออกเดินทางสู่ด่านชายแดน ทุกอย่างผ่านไปโดยราบรื่น ไม่ได้เสียเวลามากจนเกินไปนักกับขั้นตอนที่ด่าน แล้วก็มาแวะที่พุทธวิหาร 960 หรือวัดไทยสุขาราม 960 กันอีกรอบ เพื่อให้ทุกคนเข้าห้องน้ำก่อนออกเดินทางไกลสู่นครสาวัตถี บ้างก็หาซื้อของที่ระลึกที่ร้านบุญสหกรณ์กัน มีทั้งเสื้อ กระเป๋า หนังสือ โปสการ์ด และอื่นๆ อีกมากมายค่ะ เงินที่ได้ก็จะร่วมทำบุญสมทบทุนก่อสร้างวัดไทยสุขาราม 960 ต่อไปค่ะ

มุมนี้แหละ "สวนอาหารอิ่มบุญ" สถานที่ทานอาหารของพวกเรา เช้านี้มีข้าวต้มค่ะ

รับพรแล้วก็รับของที่ระลึกจากวัดไทยลุมพินีกันด้วย มีหลายคนบูชาพระปางประสูติกลับไปบูชาที่บ้านกัน ส่วนองค์ที่วันแรมทางได้รับมานี้ ยกให้น้องแบงค์ไปค่ะ ในฐานะที่มาช่วยพี่ๆ ดูแลชาวคณะ

เสร็จพิธีเรียบร้อย เราก็ออกไปที่วัดเกาหลีกัน โชคดีที่ห้องพักทั้งหมดซึ่งทางวัดเกาหลีจัดให้อยู่ชั้นล่าง เพราะถ้าเป็นชั้นบนคุณยายทั้งสองบ้านคงลำบาก จัดห้องลงตัวแล้ว ทุกคนก็เตรียมพักผ่อนนอนหลับกัน

แม้ว่าบรรยากาศจะน่ากลัวไม่หน่อยด้วยเสียงหมาป่าที่ส่งเสียงหอนดังอยู่ข้างๆ ห้องพัก แต่สุดท้ายก็หลับค่ะ (เท่าที่สืบข่าวกันตอนเช้า ส่วนใหญ่หลับค่ะ แต่มีบางคนไม่ได้หลับแหละ)